Genel olarak, insanlar da dahil olmak üzere hemen hemen tüm hayvan ve bitkilerin susuz yaşamanın çok zor olduğunu düşünürsünüz. Bununla birlikte, Dünya’daki bitki çeşitliliği arasında bazı türler uzun süre susuz yaşayabilir. Temsili bir örnek, Amerika Birleşik Devletleri ile Meksika arasındaki sınırdaki Chihuahua Çölü gibi kuru bölgelerde yaşayan sözde diriliş yosunudur.

Bu nadir bitkinin bilimsel adı

Ölüp tekrar yükseliyor gibi görünen Selaginella lepidophylla’dır ve tohumlu bitkilere değil, eğrelti otlarına aittir. Ancak adından da anlaşılacağı gibi tamamen ölmez ve sonra yeniden ortaya çıkar ve susuz kuru bir ortamda koyu kahverengiye döner ve saplar bir araya geldikçe top benzeri bir kütle oluşturur. Daha sonra su ile ıslatıldığında veya rutubetli bir ortama maruz bırakıldığında, nemi hızla emer ve sanki canlanmış gibi eski şekline ve rengine kavuşur.

Ortaya çıkan bitkiler, hareketsiz bir durumu sürdürmek gibi minimum metabolizma ile çok kuru bir ortamda hayatta kalır. Kuru, hareketsiz bir duruma girdiğinde, bitkinin vücudu doku ve hücrelerin zarar görmesini önlemek için özel maddeler yapıyor gibi görünür.

Paskalya bitkilerini inceleyen bilim adamları, bir bitkinin su olmadan hayatta kalabilmesini sağlayan mekanizmayı açıklayarak uygulamaları nasıl bulacaklarını bulmaya çalışıyorlar. Gündoğumu ilkesi diğer ekinlere uygulanabilirse, kuraklığa karşı oldukça dirençli çeşitleri geliştirerek veya neredeyse hiç nem kaybı olmadan kurumuş olsalar bile yağmura dayanabilen ekinler üreterek insanların gıda kıtlığını hafifletmeye yardımcı olabilir.

Tabii ki, Paskalya bitkilerinin durumu çok özeldir, ancak aslında çoğu bitkinin susuz bir ortama hazırlanmak için zaten kendi karşı önlemleri vardır. Yani tohumlu bitkilerin ürettiği tohumlardır çünkü ortam iyi olmadığında tohum olarak yaşamını sürdürebilir, ortam bitkilerin büyümesi için uygun olduğunda ise çimlenebilir. Zaman zaman, yabancı basında yüzlerce yıllık veya daha eski tohumların birdenbire filizlendiğine dair haberler çıkıyor.

Genel olarak hayvanların, özellikle omurgalılar gibi daha yüksek hayvanların susuz yaşamalarının bitkilere göre daha zor olduğu düşünülebilir, ancak bunun istisnaları da vardır. Üstelik normalde suda yaşayan balık türlerinin susuz aylarca yaşayabilmesi daha da şaşırtıcı olurdu.

Akciğerli balıklar (; akciğerli balıklar), su olmayan bir ortamda uykuda kalarak hayatta kalabilen tek balıktır ve uzun, ince, yılan balığı benzeri bir gövdeye sahiptirler. Yaklaşık 400 milyon yıl önce Paleozoik Devoniyen döneminde ortaya çıktığı ve bu güne kadar yaşadığı için genellikle “yaşayan fosillerden” biri olarak anılır. Bununla birlikte, tür çeşitliliği, yaygın olarak geliştiği uzak geçmişe kıyasla önemli ölçüde azaldı ve bugün üç cinste altı akciğerli balık türü var. Genel olarak balıklar suda solungaçlarla nefes alırlar, ancak akciğerli balıklar adından da anlaşılacağı gibi yüzme keseleriyle hava soluma yeteneğine sahiptir.

Daha da şaşırtıcı olanı, akciğerli balıkların sadece hava soluyarak değil, aynı zamanda susuz olarak kurutularak da uyarılmış bir hazırda bekletme durumuna girerek birkaç ay veya daha uzun süre hayatta kalabilmesidir. Tüm akciğerli balık türleri aynı değildir, ancak birçok akciğerli balık türü, bir nehir veya göldeki su kuruduğunda, çamura gömülür ve vücutlarından mukus salgılayarak bir tür koza benzeri yapı oluşturur ve orada hayatta kalır. Sonra yağmur yağdığında ve su ağırlaşınca çamuru yararak suya geri döner.

İlk bakışta, metabolizması minimum düzeyde olan kış uykusundaki bir hayvan gibi görünebilir, ancak akciğerli balıklar susuz en az aylar hatta yıllar yaşayabilir. Akciğerli balıkların uyarılmış kış uykusu yoluyla çamurda yaşayabileceği ilkesi bulunup uygulanabilirse, bilim kurgu filmlerinde sıklıkla görüldüğü gibi gelecekte enerji ve yiyecek tasarrufu sağlamak ve uzun mesafeler kat eden insanların yaşamlarını uzatmak mümkün olabilir.

İnsanlar, diğer birçok hayvan ve bitkiden daha fazla suya bağımlıdır, bu nedenle, su içmeden birkaç gün hayatta kalmak kolay olmayacaktır. İnsanoğlunun tükettiği çeşitli tahıl ve etler de çok fazla su gerektirdiğinden, şiddetli bir kuraklık olduğu zaman tarım ürünlerinin fiyatları yükselir ve fakir ülkelerdeki insanlar açlıktan ölür.

Küresel ısınma ve iklim değişikliği nedeniyle kuraklık ve orman yangınları eskisinden daha sık yaşanıyor ve neredeyse tüm dünyada tahribat artıyor.Üstelik yaşamsal olarak kullanılan yeraltı suları bile farklı yerlerde tükenme belirtileri gösteriyor. . Bazı raporlar, önümüzdeki on yıl içinde küresel su talebinin arzı %40 oranında aşacağını öngörüyor.

Ayrıca, son zamanlarda yağmur ormanlarının vb. yok edilmesi, şiddetli kuraklıklar ve orman yangınları nedeniyle “su akışının” değiştiği varsayılmaktadır ve bazı uzmanlar bunu çok önemli görmektedir.

Başlangıçta Refugia kelimesi, hayvanların ve bitkilerin soyunun tükenmediği ve hayatta kaldığı bir yer anlamına geliyordu çünkü geçmişte Dünya’nın büyük bir bölümünü soğuğun vurduğu Buzul Çağı’nda iklim değişikliğinden fazla etkilenmediler. Kuraklığa dayanabilen ve suya karşı koruma sağlayabilen modern barınaklara dünyanın her yerinde hala rastlanmaktadır. Örneğin, birkaç yıl önce Kaliforniya’da kuraklık zirve yaptığında bile, sekoyaların, toprağın yeterince nemli olduğu mülteci topraklarındaki kuraklığa dayanabildiği söyleniyor.

Suyun korunması sadece sürdürülebilir kalkınma için değil, aynı zamanda insan ırkının hayatta kalması için de çok önemli olacaktır. Su, yağmur ormanlarını ve barınakları korumanın yanı sıra, dikkatsizce israf edilebilecek sonsuz bir kaynak değil, insanlığın ölçülü bir şekilde toplaması gereken değerli bir “kamu malı” ve suyun değerine yönelik bir tutum sergilemesi gerekiyor.

(4625)